W nawiązaniu do tegorocznej rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, chciałbym zaproponować Czytelnikom zainteresowanym tematyką tego wydarzenia, zapoznanie się z dwoma ciekawymi pozycjami literackimi:
Pierwszą z nich jest książka autorstwa Alexandry Richie, pod tytułem „Warszawa 1944, Tragiczne Powstanie”. W mojej ocenie jest to niezwykła pozycja literacka i jednocześnie jedna z najlepszych książek dotyczących wydarzeń z 1944 roku, które rozegrały się w Warszawie. Pisząc to opracowanie, autorka wykonała tytaniczną pracę, przekopując się przez tysiące archiwalnych dokumentów źródłowych, aby móc stworzyć wielokontekstową analizę obejmującą nie tylko następujące po sobie wydarzenia w okresie samego powstania, ale również długo przed jego wybuchem. Dokonała także analizy najważniejszych aktorów tego dramatu, opisując ich nastawienie, przekonania, jak również przyświecające im partykularne cele. Opisała również szeroki kontekst historyczno-społeczny, który miał wpływ na decyzje podejmowane przez wszystkie strony biorące udział w walkach. Książka jest bardzo dobrze napisana, a dodatkowo zawiera potężny ładunek emocjonalny. Opisy zaistniałych wydarzeń, jak również relacje świadków są tak wstrząsające, że po prostu nie da się ich spokojnie czytać. Zapewniam wszystkich Czytelników, iż książka napisana przez Alexandrę Richie, to literaturą faktu z najwyższej półki, zaś każdy kto po nią sięgnie, na pewno nie poczuje się zawiedziony.
Drugą pozycją jest działo autorstwa Pawła Makowca, pod tytułem „Powstanie Warszawskie 1944, Taktyka walki w mieście”. Książka ta jest zasadniczo różną pozycją od dzieła Alexandry Richie i opisuje Powstanie Warszawskie z wojskowego punktu widzenia. Stanowi w istocie analizę taktyki walki w mieście na przykładzie działań zbrojnych podczas Powstania Warszawskiego. Paweł Makowiec pisząc tę książkę oparł się na szerokim zbiorze dokumentów, jak również opracowań, o charakterze wojskowym, przez co jego książka ma bardzo solidną podstawę merytoryczną. Dodatkowym jej atutem jest duża ilość zdjęć, szkiców taktycznych, które ułatwiają czytelnikowi zwizualizowanie sobie przekazywanych przez autora treści. W efekcie powstało dzieło, które jest z jednej strony zapisem historycznym, zaś z drugiej strony całkiem niezłym podręcznikiem z zakresu strategii, taktyki, działań nieregularnych oraz walki asymetrycznej. Ponadto ukazuje sytuację militarną w Warszawie tamtych dni w znacznie głębszym kontekście niż inne dostępne publikacje. Jedyną wadą książki jest suchy, wojskowy język, którym został napisana. Może to nieco zniechęcić niektórych czytelników, ale jest na to prosty sposób: książkę należy czytać w małych fragmentach, dając sobie czas na przemyślenie każdego z nich.
Zachęcam wszystkich Czytelników do zapoznania się z obiema propozycjami literackimi. Myślę, że wzbogacą one ich wiedzę na temat Powstania Warszawskiego oraz staną się cennym materiałem do przemyśleń, jak również dyskusji w gronie znajomych.
Refleksja
O Powstaniu Warszawskim należy pamiętać przede wszystkim w kontekście aktu skrajnego barbarzyństwa i ludobójstwa. Była to bezsprzecznie jedna z największych tragedii w dziejach Narodu Polskiego. Musimy o nim pamiętać, ku przestrodze dla młodego pokolenia… Musimy również pamiętać, kto nam to zrobił i dlaczego. Ta pamięć musi trwać, ponieważ kto nie wyciąga wniosków z własnej historii, ten jest skazany na jej powtarzanie…
